علی با ذهن و قلب باز، چيزی منحصربه‌فرد را مردم يادآوری کرد:
ايمان فقط عقل يا عقيده يا مناسک نيست. هستی است، پيوند است، روح است – ايمان واقعی به خدا و ارتباط واقعی با او همان روشنگری و رستگاری است که از طرق و مجاری گوناگونی حاصل می‌شود.
تعاليم علی منظری را می‌گشايد که او را از حوزۀ تاريخ به عالم متافيزيک می‌برد.
اين بخشی از کتاب «وارث پيامبر» نوشتۀ دکتر احسان عباس، نويسنده و محقق آمريکايی – پاکستانی و استاد روابط بين‌الملل در دانشگاه دفاع ملی در مرکز مطالعات استراتژيک خاورميانه و جنوب آسيا در واشنگتن دی‌سی است. که با ترجمۀ فارسی دکتر محمد کيوانفر منتشر شده است.
وی می‌افزايد:
نگاهی اجمالی به احترامی که عموم عارفان و شاعرانِ نامی مرتبط با سنت‌های مختلف اسلامی در جنوب آسيا ابراز می‌کنند، نشان می‌دهد نوعی همگرايی در جهان‌بينی آن‌ها راجع به علی وجود دارد.
و برای مثال اين نمونه‌ها را می‌آورد:
خواجه مير درد (1785- 1721): «اگر مرواريد عدن را در دست داشته باشی اما به غنای دل نرسی، چيزی جز تهی‌دستی نداری، و اگر مرواريد نجف را در کف دست داشته باشی اما عشق شاه نجف را در دلت حک نکرده باشی، جز گزيدن انگشتِ حسرت کاری نداری».
ميرزا اسدالله خان غالب (1869- 1794): «بوی دوست از نديم دوست می‌آيد؛ من با بندگی بوتراب مشغول حقم. تجلی لطف و محبت خداوند به پيامبر، کانون عترت و محور ايمان، علی است».
محمد اقبال لاهوری:
مسلم اول شه مردان علی
عشق را سرمايۀ ايمان علی
از ولای دودمانش زنده‌ام
در جهان مثل گهر تابنده‌ام
جلال‌الدين مولوی:
از علی آموز اخلاص عمل
شير حق را دان منزّه از دغل
بوعلی سينا : ( 1037- 980)
تا بادۀ عشق در قدح ريخته‌اند
واندر پی عشق عاشق انگيخته‌اند
با جان و روانِ بوعلی مهر علی
چون شير و شکر به هم درآميخته‌اند
و در نهايت می‌گويد: سنت ترانه‌خوانی‌های عبادی با شعرهای عرفانی و معنوی که در جنوب آسيا به قوّالی و در آسيای مرکزی و ترکيه به سماع معروف است، در حفظ فضايی عاشقانه پيرامون ياد علی نقشی حياتی داشته است. اين ژانر که ابتدا، در زيارتگاه‌های صوفيه توسط گروه کر اجرا می‌شد از طريق تلفيقی از سنت‌های عربی، هندی، فارسی و ترکی توسط نابغۀ شعر و موسيقی، امير خسرو دهلوی (1325- 1253) بيش از هفتصد سال پيش شکل گرفت. قوّالی يک طريق موسيقايی برای مراقبۀ عميق است و برای افرادی که دائقۀ معنوی دارند حکم محرّکی خسله‌آور را دارد. محبوب‌ترين شعر اميرخسرو که در قوالی‌ها خوانده می‌شود، خود گويای همه چيز است:
شاه مردان
شير يزدان
قوت پروردگار
لا فتی الا علی
لا سيف الا ذوالفقار
علی امام من است و منم غلام علی
هزار جان گرامی فدای نام علی
اين شيوه‌های خلاقانه نشان می‌دهد که چرا مردم هنوز ميراث علی را با دل و جان گرامی می‌دارند.
